عبدالغفار نجم الملک و نقش او در دوره گذار از دانش جغرافیای سنتی به جغرافیای نوین

نویسنده

  • مریم ثقفی دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

    هدف پژوهش: این پژوهش بر آن است تا با بررسی متون تألیفی و فعالیت­ های علمی نجم ­الملک در زمینه جغرافیا، به روشن شدن دوره مهمی از تحولات کشور، یعنی دوره گذار دانش جغرافیای سنتی به دوره نوین بپردازد و نقش او را در این انتقال مورد ارزیابی تاریخی قرار دهد. روش/رویکرد پژوهش: روش تحقیق این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و به شیوه اسنادی و کتابخانه­ ای است و در ادامه، اطلاعات گردآوری شده، سازماندهی و تجزیه و تحلیل شده‌است. یافته ­ها و نتیجه ­گیری: همزمان با تأسیس دارالفنون، آموزش علوم نظامی، نقشه ­نگاری و جغرافیای مدرن در ایران آغاز شد و پس از هفت سال، نخستین گروه از محصلان دارالفنون، فارغ­ التحصیل شدند. نجم ­الملک یکی از این دانش­ آموختگان بود که به­ مدت چهار دهه، به­ عنوان نخستین معلم ایرانی علوم ریاضی و جغرافیای جدید در کنار سایر معلمان فرنگی به تدریس و نگارش کتاب­ های درسی در دارالفنون پرداخت. علاوه ­بر تدریس، نجم ­الملک، بانی خدمات علمی بسیاری بود. نخستین سرشماری علمی، ساخت کره جغرافیایی جواهرنشان، تدوین نخستین اطلس جغرافیایی و ترسیم نقشه دارالخلافه، بخشی از دستاوردهای علمی او در شاخه­ های مختلف جغرافیای انسانی و جمعیت، طبیعی، و سیاسی به­ شمار می ­آید که نقش مهمی در شکل­گیری و گسترش جغرافیای جدید در ایران داشته است.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

عبدالغفار نجم الملک و نقش او در دورة گذار از دانش جغرافیای سنتی به جغرافیای نوین

هدف پژوهش: این پژوهش بر آن است تا با بررسی متون تألیفی و فعالیت­های علمی نجم­الملک در زمینة جغرافیا، به روشن شدن دورة مهمی از تحولات کشور، یعنی دورة گذار دانش جغرافیای سنتی به دورة نوین بپردازد و نقش او را در این انتقال مورد ارزیابی تاریخی قرار دهد. روش/رویکرد پژوهش: روش تحقیق این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و به شیوة اسنادی و کتابخانه­ای است و در ادامه، اطلاعات گردآوری شده، سازماندهی و تجزیه و تحلیل...

متن کامل

عبدالغفار نجم‌الدوله؛ گذر از جغرافیای سنتی به نوین در دورۀ قاجاریه

جغرافیا از جمله علومی است که در دورۀ حکومت قاجاریه مورد توجه طبقۀ روشنفکر و نخبۀ جامعۀ آن روز ایران قرار گرفت و به عنوان یکی از دروس فرعی در برخی از مدارس این دوره هم‌چون دارالفنون و توسط معلمان دروس ریاضیات و مهندسی به شکل نوینی و با رویکردی کاربردی تدریس می‌شد. تألیفات نجم‌الدوله در این علم نقشی بسیار تأثیرگذار در گذار از شکل سنتی به نوین آن، که یکی از ویژگی‌های اصلی علم این دوره است، ایفا کر...

متن کامل

رویکرد نوین به مفهوم جهانی شدن از دیدگاه جغرافیای طبیعی

مفهوم جهانی شدن در قلمرو علوم مختلف مورد بررسی قرار می گیرد. جهانی شدن در حوزه اقتصاد شروع شده و به قلمروهای سیاسی و فرهنگی کشیده شده است. از بین رفتن مرزهای جغرافیایی و کم شدن فاصله­ ها وجه مشترک  دیدگاه های مختلف علوم در مورد جهانی شدن است و این اتفاق نظر وجود دارد که پیشرفت در ارتباطات و فن آوری های اطلاع رسانی عامل مهم در شکل­ گیری این پدیده فراگیر است. رویکرد جدید...

متن کامل

پوشاک سنتی زنان در جغرافیای فرهنگی ایران

پیش از انفکاک تدریجی بخش‌هایی از ایران، کشورهایی که امروزه با نام‌های تاجیکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و افغانستان شناخته می‌شوند، جزیی از پهنة وسیع سرزمین ایران بوده‌اند. امروزه در مناطق مذکور، پوشاک سنتی زنان در مقایسه با ایران امروز، از هویت ایرانی بیشتری برخوردار است، به نحوی که پوشاک سنتی ز...

متن کامل

عبدالغفار نجم الملک و تحول جغرافیا و تقویم های نجومی با تکیه بر کاربرد آن ها در طب درعهد قاجار

جغرافیا و نجوم از جمله کهن­ترین و متداول­ترین علوم سنتی به شمار می­آیند که از قدیم­ترین دوران تا روزگار معاصر تداوم یافته و پیوستگی آن­ها با دانش طب همواره مورد توجه بوده است. این پیوستگی در نجوم، مشتمل بر تقویم­های نجومی و پیش­بینی زمان سعد و نحس برای درمان بیماری­ها و در بستر جغرافیایی، شامل ارتباط سلامت و بیماری انسان با عوامل محیطی بوده است که در گذر زمان رو ­­به ­تکامل نهاد و به صورت شاخه ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 25  شماره 2

صفحات  62- 77

تاریخ انتشار 2015-10-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023